Światłowstręt, znany również jako fotofobia, to objaw różnych dolegliwości, z którym zmagamy się niezależnie od wieku. Charakteryzuje się nadwrażliwością na światło, co może powodować dyskomfort, ból oka, a w niektórych przypadkach także ból głowy i nudności. Chociaż problem ten kojarzony jest głównie z chorobami oczu, to światłowstręt może być wywołany wieloma czynnikami o innym podłożu niż okulistyczne. Zrozumienie czym jest, jakie może mieć przyczyny i jak skutecznie łagodzić ten objaw, może znacząco poprawić jakość życia osób, których on dotyka.
Światłowstręt – co to jest?
Najprościej rzecz ujmując: jest to nadwrażliwość na światło, która powoduje znaczny dyskomfort, zmuszając do mrużenia oczu przy ekspozycji na działanie światła, nawet o względnie niewielkim natężeniu. Może występować w reakcji na światło dzienne, a także w sztucznie oświetlonych pomieszczeniach. Osoby dotknięte fotofobią często odczuwają zmęczenie wzroku oraz bóle głowy.
Przyczyny światłowstrętu nie są związane wyłącznie z chorobami oczu
Fotofobia jest objawem, a nie jednostką chorobową. Nie są zatem prowadzone dokładne statystyki dotyczące częstości jej występowania. Wiadomo jednak, że może pojawić się u osób każdej płci i w każdym wieku.
Przyczynami światłowstrętu mogą być m.in:
- infekcje oczu,
- migreny,
- mechaniczne urazy oka lub głowy,
- choroby układu nerwowego,
- reakcje na przyjmowane leki,
- choroby ogólnoustrojowe,
- zmęczenie wzroku.
Przejawy fotofobii
Fotofobia może manifestować się w różnorodny sposób i pojawiać się w zależności od natężenia światła.
Najczęstszymi są:
- Łzawienie oczu – często jest jednym z pierwszych sygnałów,
- Ból oka – osoby z fotofobią często zgłaszają uczucie bólu w okolicach gałki ocznej, zwłaszcza przy ekspozycji na silne światło,
- Nadwrażliwość na światło – niekiedy tak intensywna, że konieczne jest noszenie okularów przeciwsłonecznych nawet w pochmurne dni,
- Mrużenie oczu – to próba ochrony oczu przed światłem, częste może prowadzić
do zmęczenia mięśni gałki ocznej i powiek, - Światłowstręt ból głowy, nudności – częstym towarzyszem fotofobii są silne bóle głowy i nudności, zwłaszcza u osób cierpiących na migreny.
Co pomaga na światłowstręt?
Istnieje kilka sprawdzonych sposobów, które mogą złagodzić natężenie nieprzyjemnych przejawów nadwrażliwości na światło:
- Okulary przeciwsłoneczne – są jednym ze skutecznych rozwiązań w walce
z oznakami fotofobii. Soczewki przeciwsłoneczne z filtrem UV pomagają ograniczyć ilość światła, które dociera do oczu, zmniejszając tym samym dyskomfort, - Okulary fotochromowe – osoby, zmagające się ze światłowstrętem, mogą również korzystać z ochrony, jaką umożliwiają soczewki fotochromowe, które automatycznie dopasowują się do zmieniających się warunków oświetlenia,
- Unikanie silnych źródeł światła – jeśli to możliwe, warto unikać miejsc o silnym oświetleniu i intensywnych źródeł światła. W domu korzystać z zasłon lub rolet, które ograniczą ilość światła wpadającego do pomieszczeń oraz stosować źródła światła rozproszonego do oświetlenia pomieszczeń wieczorem i nocą,
- Krople nawilżające do oczu – regularne nawilżanie oczu może pomóc złagodzić skutki łzawienia oraz nadmiernego mrużenia, wpływa pozytywnie na zachowanie zdrowia oczu i prawidłowej ostrości wzroku,
- Odpoczynek dla oczu – regularne przerwy podczas pracy przy komputerze, czytania lub oglądania telewizji, mogą zmniejszyć zmęczenie wzroku i zapobiec nadmiernemu przeciążeniu układu wzrokowego,
Światłowstręt u dziecka – jak pomóc?
Światłowstręt nie jest objawem występującym tylko u dorosłych. Światłowstręt u dziecka może mieć podłoże analogiczne jak u osób dorosłych. Niezależnie od wieku, wymaga uwagi, ponieważ nieleczone podłoże fotofobii może prowadzić do przewlekłego dyskomfortu i pogorszenia jakości życia.
Pierwsze kroki, które warto podjąć, jeśli zauważysz nadwrażliwość na światło u siebie, lub u swojego dziecka:
- Wizyta u okulisty – to pierwszy krok, aby zdiagnozować przyczynę światłowstrętu. Specjalista pomoże określić, z czym związany jest objaw, np. z infekcją, urazem, wadą wzroku, przeprowadzi niezbędne badania diagnostyczne oraz zaleci dalsze postępowanie medyczne,
- Okulary przeciwsłoneczne lub okulary fotochromowe – zmniejszają dyskomfort gałek ocznych, związany z działaniem promieni słonecznych.
Niezwykle istotne jest, by osoby, które rozpoznają lub podejrzewają u siebie światłowstręt, zasięgnęły porady lekarskiej, szczególnie jeśli problem nasila się lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy, takie jak ból głowy, nudności czy zaburzenia widzenia. Fotofobia może być objawem poważnych schorzeń, które wymagają interwencji specjalisty.
Okulary na światłowstręt – szkła fotochromowe
Dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak soczewki fotochromowe, osoby z fotofobią mogą korzystać z ochrony oczu w różnych warunkach oświetleniowych. Soczewki spontanicznie dostosowują się do intensywności światła, co sprawia, że są niezwykle wygodne i funkcjonalne – nie trzeba zmieniać okularów, gdy wchodzimy z jasnego otoczenia do ciemniejszego pomieszczenia, a stosowane obecnie, najnowsze technologie, znacząco skróciły czas reakcji szkieł, czyniąc je jeszcze wygodniejszym rozwiązaniem.
Światłowstręt to dolegliwość, która może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie, jednak istnieje wiele sposobów, aby skutecznie sobie z nim radzić.
Od odpowiednich okularów przeciwsłonecznych, przez soczewki fotochromowe, aż po unikanie nadmiernego oświetlenia – każdy może znaleźć rozwiązanie dostosowane do swoich potrzeb. Jeśli problem światłowstrętu nasila się lub pojawia się nagle, warto skonsultować się ze specjalistą w celu diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
