Wydaje Ci się, że dobrze widzisz i nie masz wady wzroku? Zawsze dostrzegasz najmniejsze szczegóły, rozpoznajesz numer tramwaju i autobusu z daleka? Nawet jeśli odpowiedziałeś twierdząco na te pytania, nie oznacza to, że nie masz wady wzroku, a Twoje oczy są zdrowe. Poniżej kilka sposobów, jak sprawdzić wzrok w domu. Należy pamiętać, że domowe badanie wzroku nie zastąpi wizyty u specjalisty. Wiele chorób oczu może początkowo rozwijać się bezobjawowo.
Jak sprawdzić wzrok w domu – test na wadę wzroku
Testem, który pozwoli Ci samodzielnie sprawdzić wzrok, jest badanie ostrości wzroku. Polega na odczytywaniu liter z tablicy ustawionej w odległości 5-6m (badanie do dali) lub w odległości ok. 40 cm (do bliży). Można je wykonać obuocznie oraz jednoocznie (osobno dla oka prawego i lewego). Sprawdzenie widzenia w bliskiej odległości możesz po prostu wykonać, używając książki. Jeśli nosisz już okulary, wykonaj ten test wzrokowy w posiadanej korekcji, odpowiednio na daleką i bliską odległość. Dzięki temu sprawdzisz czy moce korekcji są odpowiednie, czy już za słabe (jeśli moce są za słabe - prawdopodobnie będziesz miał problem z odczytywaniem liter).
Niewyraźne widzenie w bliskiej odległości, konieczność odsuwania tekstu, może świadczyć o występowaniu wady wzroku określanej jako dalekowzroczność albo o występowaniu prezbiopii.
Wyraźne widzenie w bliskiej odległości, a problemy z widzeniem liter na teście na wadę wzroku czy przedmiotów w dalszej odległości (około 4-6 metrów) z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na krótkowzroczność. Charakterystycznym jej objawem jest mrużenie oczu, aby ostro widzieć z daleka.
Nieprawidłowości stwierdzone w teście ostrości wzroku niekoniecznie dowodzą o występowaniu wady refrakcji. Mogą mieć związek z występowaniem chorób oczu, np. zaćmy. Zaćma wiąże się ze zmętnieniem soczewki wewnątrzgałkowej. W początkowej fazie może pozornie poprawiać widzenie w bliskich odległościach, a bardziej zaawansowana zaćma zamazuje obraz na wszystkie odległości i nie jest wtedy możliwa poprawa widzenia za pomocą okularów korekcyjnych. Na przejściowe wahania wady refrakcji i zmiany ostrości widzenia może wpływać zmieniające się stężenie glukozy we krwi (jego podwyższenie może symulować krótkowzroczność, obniżenie nadwzroczność). Zmienność wady refrakcji może wskazywać na występowaniu nierozpoznanej jeszcze (lub nieleczonej) cukrzycy.
Test tarczy – sprawdź czy masz astygmatyzm
Inną wadą wzroku, która często współwystępuje z innymi wadami, jest astygmatyzm. Może objawiać się nieostrym widzeniem, zniekształceniem obrazu lub myleniem liter, np. O i D, P i F, w trakcie testu ostrości wzroku. W przypadku podejrzenia tej wady sprawdź wzrok wykorzystując test na astygmatyzm, tzw. test tarczy. Jest to tylko wstępne badanie. Optometrysta poza testem tarczy wykonuje inne testy wzrokowe w celu określenia wartości astygmatyzmu i jego rodzaju.
Możesz wykonać badanie w Twoich okularach. Ten test wzrokowy wykonuje się osobno dla oka prawego i oka lewego, zasłaniając drugie oko. Polega on na przyjrzeniu się liniom i określeniu, czy któreś z nich się wyróżniają – są grubsze, ciemniejsze lub bardziej wyraźne (a inne cieńsze, jaśniejsze, zamazane). Jeśli wszystkie linie wydają się jednakowe, prawdopodobnie astygmatyzm nie występuje lub jest dobrze skorygowany (dotyczy to przypadku, gdy sprawdzasz wzrok w noszonej korekcji okularowej). Jeśli stwierdzisz, że niektóre linie się różnią, są wyraźniejsze, może to świadczyć o występowaniu astygmatyzmu lub konieczności zmiany noszonej korekcji.
Test okulistyczny – test Amslera
Testem okulistycznym, który można wykonać w trakcie samodzielnego badania oczu, jest test Amslera. Sprawdza on centralną części siatkówki, czyli plamkę. Pozwala na wykrycie wczesnych oznak AMD, czyli zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem. Ta choroba to jedna z częstszych przyczyn utraty wzroku u osób starszych.
Badanie wykonuje się z odległości ok. 30 cm, osobno dla prawego i lewego oka. Jeśli nosisz korekcję do czytania, to powinieneś ją założyć. Dobrze sprawdzą się okulary do czytania. Okulary progresywne w trakcie wykonywania tego testu okulistycznego z powodu swojej budowy mogą spowodować zniekształcenia – takie badanie nie będzie miarodajne.
Rozpoczynając test Amslera, zasłoń jedno oko i skup się na centralnym punkcie testu. Wpatrując się w kropkę, postaraj się ocenić: czy widzisz jednocześnie wszystkie narożniki kwadratu, czy wszystkie linie są proste, a małe kwadraty równe. Następnie wykonaj badanie oka drugiego. Jeśli zauważyłeś, że linie są zniekształcone, kwadraty powiększone lub pomniejszone albo na teście pojawiły się plamy lub przerwy – koniecznie zgłoś się na badanie okulistyczne.
Regularnie sprawdzaj wzrok u specjalisty
Samodzielne badanie wzroku w domu nie zastąpi wizyty u specjalisty, która powinna odbywać się regularnie (co 1 -2 lata). Dowiedz się jak wygląda badanie wzroku u specjalisty. Jest ono bardziej złożone niż domowe badanie wzroku, obejmuje sprawdzenie ustawienia oczu, parametrów akomodacji czy widzenia barwnego. Ponadto specjalista ocenia przedni odcinek oka oraz dno oka.
Wykrycie nieprawidłowości w opisanych powyżej testach wzrokowych i testach okulistycznych wykonywanych podczas samodzielnego badania oczu może zachęcić nas do szybszego udania się do optometrysty, który dobierze odpowiednią korekcję lub okulisty, który określi stan zdrowia oczu i zaleci odpowiedni sposób leczenia.
