Zauważyłeś, że Twoje widzenie jest w gorszym stanie niż wcześniej? A może po każdym badaniu Twoja wada wzroku jest coraz większa? Jeśli masz wadę wzroku, pewnie zastanawiasz się jak zatrzymać pogarszanie się wzroku. Poznaj praktyczne porady, jak dbać o oczy i jak poprawić wzrok.
Rodzaje wad wzroku i ich charakterystyka
Wyróżniamy trzy wady wzroku: krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm, które wpływają na jakość widzenia. Osoby z krótkowzrocznością widzą wyraźnie przedmioty w bliskich odległościach, a przedmioty znajdujące się dalej są zamazane. Osoba nadwzroczna może widzieć słabiej patrząc blisko, jednak ta wada wzroku nie zawsze pogarsza widzenie, ze względu na zdolności oka do kompensacji tej wady wzroku. Z kolei astygmatyzm zazwyczaj powoduje problemy z jakością widzenia na różne odległości.
Pojawienia się czy powiększania wady wzroku można nie zauważyć od razu, gdyż pogorszenie wzroku jest zazwyczaj stopniowe. Nagłe pogorszenie wzroku wymaga pilnej konsultacji okulistycznej.
Regularne badania wzroku
Podstawą zapobiegania rozwojowi wad wzroku i dolegliwości ze strony układu wzrokowego są regularne badania kontrolne. Najlepiej wykonywać je raz na rok (chyba, że Twój specjalista zalecił częstsze badania). Ważne są zarówno badania okulistyczne, jak i badania optometryczne. Specjalista powinien doradzić jak poprawić wzrok. Poza regularnymi badaniami warto odwiedzić specjalistę, jeśli zauważymy nagłe pogorszenie wzroku, plamy lub błyski w polu widzenia.
Częste badania pozwalają wykryć nawet niewielkie wady wzroku i odpowiednio je skorygować. Jest to kluczowe, zwłaszcza u dzieci, u których nieskorygowana lub nie w pełni skorygowana krótkowzroczność może przyspieszyć rozwój wady. Co więcej, dzieci mogą nie zauważyć pogorszenia wzroku i nie są świadome, że mogą widzieć lepiej. Wczesne wykrycie wad wzroku i odpowiednia korekcja może zapobiec rozwojowi niedowidzenia czy niekontrolowanemu pogłębianiu się wady wzroku.
Noszenie zalecanej korekcji
Jak poprawić wzrok w przypadku występowania wady wzroku? Podstawą jest noszenie odpowiedniej korekcji okularowej i/lub soczewek kontaktowych poprawiającej ostrość wzroku. Wartość korekcji powinna być precyzyjnie dobrana w czasie kompleksowego badania wzroku. Do wykonania okularów wymagane jest więcej pomiarów i sam wydruk z autorefraktometru, czyli tzw. komputerowego badania wzroku, jest niewystarczający. Wadę wzroku koryguje się tak, by widzieć jak najlepiej. W przypadku krótkowzroczności jest to z reguły pełna korekcja wady.
Profilaktyka progresji krótkowzroczności
Krótkowzroczność to jedna z najczęściej diagnozowanych wad wzroku. Przewiduje się, że do 2050 r. blisko połowa osób na świecie będzie krótkowzroczna. Ta wada wzroku może bardzo szybko się zwiększać, zwłaszcza u dzieci w okresie gwałtownego wzrostu. Krótkowzroczność to nie tylko grube szkła w okularach i pogorszenie wzroku utrudniające codzienne funkcjonowanie bez korekcji. To także, zwłaszcza w przypadku wysokiej krótkowzroczności, większe ryzyko m.in. odwarstwienia siatkówki i jaskry. Jak zatrzymać pogarszanie się wzroku? Aby ograniczyć zwiększanie się krótkowzroczności, warto zastosować rozwiązania mające na celu spowolnienie wzrostu tej wady wzroku. Na rynku dostępnych jest kilka rozwiązań mających spowalniać przyrost krótkowzroczności. Wśród tych metod wyróżniamy: stosowanie atropiny, ortokorekcję, specjalne soczewki okularowe (np. soczewki okularowe MiYOSMART) oraz soczewki kontaktowe przeznaczone do spowalniania krótkowzroczności.
Jak zapobiegać wystąpieniu krótkowzroczności u dzieci?
Często używa się stwierdzenia, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Na rozwój wady wzroku, jaką jest krótkowzroczność, mają wpływ czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Te drugie można modyfikować tak, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia wady wzroku. Kluczowe w celu zapobiegania krótkowzroczności jest spędzanie czasu na zewnątrz w naturalnym oświetleniu (minimum 2-3 godziny dziennie) oraz ograniczenie pracy wzrokowej w bliskiej odległości, np. czytania czy korzystania z telefonu. Jeśli ograniczenie wykonywania czynności wzrokowych w tzw. bliży nie jest możliwe, warto robić regularne i częste przerwy, by patrzeć w dal, rozluźniając oczy (zgodnie z zasadą 20-20-20, czyli by co 20 minut zrobić przerwę na 20s , by popatrzeć na 20stóp/ok. 6m). Bardzo ważne są również regularne badania wzroku, dzięki którym można sprawdzać, czy występuje ryzyko krótkowzroczności oraz czy dochodzi do pogorszenia wzroku. W krótkowzroczności nie występuje nagłe pogorszenie wzroku, a raczej stopniowe, które bez badania może zostać przeoczone.
Objawy i diagnozowanie prezbiopii
Prezbiopia jest naturalnym stanem, w którym dochodzi do spadku zdolności akomodacyjnych oka. Prowadzi to do trudności z wyraźnym widzeniem w bliskich odległościach. Spadek ostrości wzroku w bliskich odległościach jest stopniowy, nie jest to nagłe pogorszenie wzroku. Prezbiopia jest niezależna od występowania wad wzroku. Jak poprawić wzrok w przypadku prezbiopii? Niestety, tego stanu nie da się zatrzymać, wymaga on zastosowania dodatkowej mocy korekcyjnej do czytania czy pracy przy komputerze. Warto wiedzieć, że moc potrzebna do czytania stopniowo będzie się zwiększać, aż do osiągnięcia pewnej stałej wartości, zazwyczaj ok. 60-65 roku życia.
Jak poprawić wzrok domowymi sposobami?
Istnieje wiele sposobów na to, jak poprawić wzrok i zadbać o zdrowie oczu. Niezależnie od tego czy masz wadę wzroku, czy nie, ważna jest higiena pracy wzrokowej. Obejmuje ona prawidłową postawę w czasie pracy, odpowiednią odległość od monitora, właściwe oświetlenie miejsca pracy czy przerwy pozwalające na rozluźnienie wzroku. Jeśli chcesz zachować dobre widzenie na lata - prowadź zdrowy styl życia (m.in. unikaj stresu i używek), odpowiednio się odżywiaj, spędzaj czas na zewnątrz i dbaj o nawodnienie organizmu. Chroń oczy przed urazami, używając okularów ochronnych, i promieniowaniem UV. Warto podjąć różnorodne działania, aby zachować dobre widzenie przez całe życie i zapobiec pogarszaniu wzroku.
Pamiętaj, że wady wzroku pogarszają wzrok stopniowo. Każde nagłe pogorszenie wzroku wymaga konsultacji z okulistą.
